
Hormonalna terapia zastępcza
W JAKIM CELU STOSUJE SIĘ HTZ?
- zniesienie lub złagodzenie objawów klimakterycznych
- złagodzenie zmian zanikowych w układzie moczowo – płciowym
- spowalnianie zmian zanikowych i degeneracyjnych skóry
- profilaktyka osteoporozy
- profilaktyka miażdżycy
- leczenie przedwczesnej menopauzy
ESTROGENY – CZYM SĄ I JAKI MAJĄ WPŁYW NA ORGANIZM KOBIETY?
Zmiany hormonalne w organizmie kobiety stwierdza się już na kilka lat przed wystąpieniem menopauzy. Stopniowo zmniejsza się odpowiedź jajników na ich naturalną stymulację, a efektem tego jest spadek produkcji i stężenia estrogenów – żeńskich hormonów płciowych.
Wpływ estrogenów na organizm kobiety jest bardzo szeroki i wielokierunkowy:
- warunkują rozwój cech płciowych II- i III-rzędowych
- wpływają na wzrost błony śluzowej
- zwiększenie masy macicy i pobudzenie perystaltyki jajowodów
- pobudzają wydzielanie śluzu i ułatwiają penetrację plemników
- warunkują wzrost i złuszczanie się komórek nabłonka pochwy
- podwyższają libido - wpływają na gospodarkę tłuszczów i białek
- mają wpływ na układ krzepnięcia
- wpływają na układ kostny oraz krążenia
- kształtują kobiecą sylwetkę
- warunkują stan psychoemocjonalny oraz reakcje seksualne
DLACZEGO PODAJEMY ESTROGENY?
Zastosowanie estrogenów po menopauzie ma na celu nie tylko zniwelowanie bardzo dokuczliwych objawów tego okresu, ale przede wszystkim zapobiega skutkom szybkiego narastania zmian i dolegliwości wynikających z niedoboru tego hormonu. Decyzja o momencie włączenia, rodzaju, dawkach i drogach podania zależy od lekarza, który podejmuje ją po badaniu oraz wnikliwie przeprowadzonej rozmowie z pacjentką.
RODZAJE HORMONALNEJ TERAPII ZASTĘPCZEJ (HTZ)
Hormonalną terapię zastępczą możemy podzielić ze względu na:
- zastosowany estrogen:
17β estradiol
skoniugowane estrogeny
estriol
związki steroidowe o częściowym działaniu estrogennym
- drogę podania:
doustnie
przez skórę
dopochwowo, domacicznie
przez nos
implanty
iniekcje
- ilość składników:
złożona - estrogen + gestagen
jednoskładnikowa – estrogen lub gestagen
- okres stosowania:
ciągła – stosowana bez przerwy
sekwencyjna – najczęściej z 7-dniową przerwą pomiędzy opakowaniami
Po upływie co najmniej 3 lat od menopauzy najczęściej stosowaną formą HTZ jest terapia ciągła - złożona (bez krwawień), młodszym kobietom zaleca się terapię sekwencyjną - złożoną (z krwawieniami).
JAK DOBRAĆ ODPOWIEDNI PREPARAT?
W doborze właściwego rodzaju, a w szczególności dawki HTZ, zasadnicze znaczenie mają oczekiwania kobiety, jej wiek, czas trwania menopauzy, stopień nasilenia objawów wypadowych, choroby towarzyszące, planowany okres stosowania oraz droga podania. Obecnie zaleca się, aby HTZ zaczynać od najmniejszej skutecznej dawki, co wiąże się z względnym bezpieczeństwem stosowania, redukcją objawów niepożądanych, możliwością stosowania oraz skutecznością porównywalną z wyższą dawką.
CO TO JEST TERAPIA NISKODAWKOWA?
Preparaty zawierające NAJNIŻSZĄ SKUTECZNĄ DAWKĘ estrogenu nazywa się HTZ niskodawkową, rekomendowaną przez Polskie Towarzystwo Ginekologiczne.
Zalecane obecnie niskie dawki estrogenów to:
1 mg estradiolu doustnie
0,3 mg skoniugowanych estrogenów doustnie
0,5 mg estradiolu w żelu
25-50 µg estradiolu w plastrach
ZASADY BEZPIECZNEGO STOSOWANIA HTZ?
(za rekomendacjami Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego)
Regularna kontrola ginekologiczna – nie rzadziej niż raz w roku.
Coroczna ocena gruczołów piersiowych:
- badanie palpacyjne
- mammografia
- USG
Badanie ginekologiczne i ultrasonograficzne narządu rodnego.
Badanie cytologiczne nie rzadziej niż raz na 3 lata.
Inne badania dodatkowe według zaleceń lekarza.
PRZECIWWSKAZANIA DO HTZ?
- czynna choroba zakrzepowo – zatorowa
- niewydolność wątroby
- niezdiagnozowane krwawienie z narządów płciowych
- czynna choroba nowotworowa zależna od estrogenów (sutek, macica)
- niestabilna choroba wieńcowa
- czerniak złośliwy
- anemia sierpowata
Dla lekarzy
Współpraca
Serwis pod patronatem